تهدید حساب‌های بانکی سپرده گذاران را فراری داد

داده‌های اقتصاد ایران در بازارهای موازی طی ۱۰سال اخیر گویای آن است که نگهداری پول به صورت ریال منطقی نیست و نااطمینانی در مورد آن وجود دارد.

به گزارش بانک اول، زمانی که به صورت میانگین بازار طلا طی ۱۲سال اخیر ۵۰برابر، قیمت ارز ۳۵برابر، قیمت خودروی نمونه‌ای ۴۳برابر و قیمت مسکن بیش از ۳۰برابر افزایش یافته، اما نرخ سپرده بانکی تنها حدود ۶ برابر طی مدت اخیر افزایش داشته است، توجیهی برای نگهداری حجم زیادی از ریال در بانک‌ها یا در نزد مردم، به‌خصوص به صورت بلندمدت باقی نمی‌گذارد.

داده‌های بانک‌مرکزی در خصوص ترکیب سپرده‌ها و حرکت از سمت سپرده‌های بلندمدت به کوتاه‌مدت و جاری، گویای این قضیه است.

وقتی سپرده بانکی بازدهی ندارد!

براساس آمار در کوتاه‌مدت نیز بازارهای طلا و ارز از سپرده بانکی بیشتر بازدهی داشته‌اند.

در این بین، اقدامات دولت برای جذب نقدینگی بازارهای موازی نظیر برگزاری حراج سکه و انتشار گواهی سپرده هم تاثیر بسیار کمی بر کنترل قیمت دارایی‌هایی نظیر ارز و طلا حتی در کوتاه‌مدت داشته است.

طی دوماه اخیر نسبت پول به شبه‌پول حدود ۳‌درصد افزایش داشته (از ۳۰ به ۳۳درصد) که نشان‌ می‌دهد طرح گواهی سپرده خاص ۳۰درصدی فعلا پاسخی آنچنانی نداشته و مردم تمایلی به نگهداری سپرده‌های بیشتر (شبه‌پول) در بانک‌ها ندارند.

براساس اطلاعات بهمن‌ماه بانک‌ها، این طرح صرفا موجب کاهش حاشیه سود واسطه‌گری و تحمیل هزینه‌های مازاد به تعدادی از بانک‌های متقاضی نرخ بالا و قربانی کردن آنها شده است.

فرار پول به بازارهای موازی

ضمن آنکه با افزایش نسبت پول به شبه‌پول، پول حاصله احتمالا به سمت بازارهای موازی مانند ارز و طلا سرایت کرده است.

دلایل این امر عوامل بنیادی مانند بی‌اعتمادی به ریال در داخل و خارج از ایران و از بین رفتن خاصیت ذخیره پول (در حال حاضر ریال جزو پنج پول ‌کم‌ ارزش جهان است)، افزایش قیمت‌های جهانی و داخلی طلا و ارز و فضای سیاسی بین‌المللی است.

در چنین فضایی طرح برخی ادعاها و اقدامات مانند برداشت دولت از حساب‌های بانکی به دلایل فرار مالیاتی و… سبب ترویج انگیزه مردم به نگهداری ارز و طلا به‌جای سپرده شده که قطعا تورم انتظاری را افزایش خواهد داد.