به گزارش بانک اول، یکی از جرایمی که در سال های اخیر به نحو گسترده ای دامنگیر اقتصاد کشور ما بوده است، جرم صدور چک بلامحل می باشد. متاسفانه به دلیل آسان بودن شرایط صدور دسته چک از سوی بانکها و هزینه پایین دریافت دسته چک و عدم نظارت دقیق سیستم بانک مرکزی بر صدور دسته چک توسط بانک ها، در سال های اخیر، تعداد زیادی از افراد جامعه اقدام به دریافت دسته چک نموده اند که زمینه ارتکاب جرایم مرتبط با چک و افزایش روز افزون این جرایم را ایجاد کرده است.
به همین دلیل و با توجه به انتقادات صورت گرفته از سوی فعالات عرصه حقوق و تجارت، بانک مرکزی از سال 96 با راه اندازی سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه دسته چک) اقدام به ورود به این وضعیت و افزایش نظارت بر فعالیت های مربوط به چک نمود. در این سامانه، صدور چک به صورت یک پارچه و تحت نظارت بانک مرکزی انجام می گیرد. اما شاید بتوان گفت که مهم ترین ویژگی های چک های سامانه صیاد، شماره منحصر به فردی است که به هر برگه چک داده می شود. به این ترتیب، دارنده چک در همان ابتدای دریافت چک می تواند با استفاده از استعلام پیامکی این شماره، از وضعیت چک کسب اطلاع نماید.
با توجه به اهمیت استفاده از این سامانه، در این مقاله در مورد ثبت چک در سامانه صیاد و هم چنین نحوه اخذ استعلام از این سامانه می پردازیم. اما پیش از آن در مورد مفهوم چک توضیح داده و تحلیلی نیز از قانون جدید صدور چک که به سامانه صیاد، وجهه قانونی بخشید، ارائه خواهیم کرد.
چک
مطابق قانون تجارت، چک نوشته ای است که به موجب آن، صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد استرداد کرده یا به دیگری انتقال می دهد که در حال حاضر، تنها محال علیه چک، بانک ها می باشند. نکته ای که در مورد چک باید به آن توجه شود آن است که بر خلاف سفته و برات که صدور آن ها با اثر انگشت نیز امکان پذیر می باشد، صدور چک تنها با امضا امکان پذیر می باشد.
در حال حاضر، در صورت برگشت خوردن چک، دارنده آن می تواند از 4 طریق، حقوق قانونی خود را احقاق نماید:
1- شکایت کیفری، که این شکایت منوط به آن است که دارنده چک را ظرف مهلت 6 ماه از تاریخ مندرج در آن برگشت زده و همچنین ظرف مدت 6 ماه از تاریخ برگشت، اقدام به طرح شکایت کیفری نماید
2- دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک که مستلزم واریز هزینه دادرسی معادل 3.5 درصد چک و تقدیم دادخواست می باشد.
3- اجرای مستقیم چک، که برای اولین مرتبه در قانون جدید چک پیش بینی گردیده و امکان اجرای مستقیم و سریع چک بدون نیاز به تعیین وقت و تشکیل جلسه دادرسی ر ا فراهم می نماید. 4- اجرای چک از طریق ثبت که مستلزم پرداخت هزینه نیم عشر یعنی یک بیستم وجه چک می باشد.
قانون جدید صدور چک
قانون جدید صدور چک که در سال 1397 به تصویب مجلس رسیده است، تحولات مهمی را در عرصه چک ایجاد نموده، هر چند که برخی از این تحولات همچون ثبت چک در سامانه صیاد هنوز به طور رسمی و اجباری به مرحله اجرا نرسیده و طبق اعلام سخنگوی کارگروه قانون جدید چک، قرار است از ابتدای سال 1400 اجرای این بخش نیز آغاز گردد. در ادامه به معرفی مهم ترین دستاوردها و تحولات قانون جدید صدور چک می پردازیم:
تنظیم مقررات مربوط به چک صیادی
هر چند سامانه صیاد، یک سال قبل از تصویب قانون جدید صدور چک، توسط بانک مرکزی راه اندازی شده بود اما در واقع این قانون جدید صدور چک بود که به سامانه صیاد اعتبار قانونی بخشیده و مقررات مربوط به چک صیادی را با جزییات آن مشخص نمود. مطابق این قانون از این پس صدور و استعلام چک صرفا از طریق سامانه صیاد و تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی امکان پذیر بوده و هر چک دارای یک شناسه یکتا است که استعلام آن را به سادگی امکان پذیر می سازد.
چک موردی
از آنجا که صدور چک مطابق قانون جدید صدور چک با شرایط سخت گیرانه ای مواجه بوده و همه افراد جامعه واجد آن شرایط نمی باشند، این قانون به افرادی که واجد شرایط لازم برای دسته چک نبوده اما نیاز به دریافت چک دارند، اجازه داده تا برای هر مورد خاصی که نیاز به چک داشته اقدام به دریافت یک برگ چک از سامانه صیاد نمایند.
اجرای مستقیم چک
یکی از دستاوردهای قابل تقدیر قانون جدید صدور چک، امکان اجرای مستقیم چک می باشد. پیش از این، طرح دعوای حقوقی چک مستلزم پرداخت هزینه دادرسی قابل توجه (3.5 در صد وجه چک در مرحله بدوی) بود و رسیدگی به این دعاوی نیز حدود دو سال به طول می انجامید. اما اجرای مستقیم چک، امکان رسیدگی به درخواست دارنده را در زمانی در حدود سه ماه و با هزینه ای اندک در حدود 150 هزار تومان فراهم کرده است.
نحوه ثبت و استعلام چک در سامانه صیاد
مطابق آنچه بانک مرکزی اعلام نموده است، در حال حاضر، ثبت چک صیادی و دسترسی به سامانه صیاد از طریق اپلیکیشن های معتبر پرداخت موبایل که اسامی آن‌ها در سایت شرکت شبکه الکترونیک پرداخت کارت (شاپرک) قید گردیده مانند آپ و ۷۲۴ و همچنین از طریق درگاه های نوین بانک ها و موسسات اعتباری (اینترنت بانک و همراه بانک) امکان پذیر می باشد. بدین منظور لازم است که متقاضی ثبت چک در سامانه صیاد، با نصب یکی از این اپلیکیشنها بر روی موبایل و سپس انتخاب گزینه ثبت چک صیادی، با وارد کردن نام بانک صادر کننده چک و شناسه ۱۶ رقمی صیاد، عملیات ثبت چک را آغاز کند.
در ادامه نیاز به احراز هویت متقاضی بوده که این امر با ثبت مشخصات کارت بانکی با استفاده از رمز پویا و کد شش رقمی ارسال شده به تلفن همراه صاحب حساب در سایت شاپرک، انجام می گیرد. در مرحله بعد، لازم است که مندرجات چک شامل مبلغ و تاریخ چک و دریافت کننده های چک در قسمت های مشخص شده وارد شده و در نهایت این اطلاعات تایید گردد. بدین ترتیب تنها اشخاص مشخص شده توسط صادر کننده چک قادر به دریافت و یا انتقال چک خواهند بود.
استعلام چک صیاد از طریق سامانه صیاد، از روند ساده تری تبعیت می کند. بدین منظور، دارنده چک می تواند یکی از روش های زیر را انتخاب نماید:
ارسال کد 16 رقمی موجود بر روی چک مورد نظر به سرشماره 701701
استعلام الکترونیکی از طریق اپلیکیشن چک صیاد با عنوان ساد 24
مراجعه به صفحه اصلی سامانه استعلام چک صیاد با نشانی cbi.ir/EstelamSayad/19689.aspx و وارد کردن کد 16 رقمی چک
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید
سلام منم همین مشکل رو دارم
سلام مبلغ چک جدید صیادی رو که اشتباه ثبت شده چگونه تصیح کنیم البته خودچک رو درست نوشتم وتحویل مشتری دادم لطفا راهنمائی بفرمائید خیلی خیلی فوووووری باسپاس
با سلام وخسته نباشید لطفا نحوه اصلاح رقم یا تاریخ چک رو در بانک سپه - کوثر توضیح بدید؟
چطور مبلغ اشتباه ثبت شده چک را تصحیح کنم؟
باسلام لطفا بفرمایید چک ثبت شده با مبلغ اشتباه رو چگونه اصلاح یا حذف کرد
سلام ، چک رو تو سامانه ثبت کردم ولی رقم رو اشتباهی زدم برای اصلاح رقم باید چه کرد ، ؟دوباره رفتم که رقم جدید رو ثبت کنم نمیشه میگه قبلا ثبت شده ،ایا راهی برای اصلاح رقم میتونید پیشنهاد بدین
چک ثبت شده رو چطور میشه ویرایش کرد مثلا اگه تاریخ چک و اشتباه ثبت کرده باشی چطور میشه تصیحش کرد
با سلام بنده ی سوالی در مورد ک ایا اتباع خارجی قادر به ثبت و یا انتقال چک در سامانه هستند یا خیر اگه جواب بنده رو بدید ممنون میشم
چطوری چک ثبت شده رو از اینترنت بانک ملت حذف کنیم؟
من امروز حدود دو ساعت درگیر اپلیکیشنهای ثبت چک بودم ولی موفق نشدم. هر بار اخرش ارور میده