برند شدن با خروج بانک ها از تحت الحمایتی بانک مرکزی

به گزارش بانک اول ، برای سپرده گذاران همین بس که در تابلوهای موسسه اعتباری یا بانک خصوصی نوشته شده است تحت مجوز بانک مرکزی و این اطمینان در مشتری ایجاد میشود که منابع در جای امنی قرار گرفته است. باید توجه داشت در حال حاضر زمانی در تابلوهای بانکها و موسسات مالی و اعتباری نام بانک مرکزی حک میشود در واقع برندی است که بانک مرکزی به بانکها اهدا کرده و این امر باعث اطمینان خاطر مشتریان و سپرده گذاران خواهد شد.

برخلاف ایران در سایر کشورها بانک مرکزی ضمانتی را به بانکها نمی دهند بلکه  بانکها خود به گونه ای عمل می کنند که مردم به آنها اطمینان پیدا کرده و سپرده گذاری کنند. برای مثال بانک  HSBC در طول زمان با یک مدیریت صحیح توانسته است در رتبه بندی   که از سوی  موسسات اعتبار سنجی صورت میگیرد  رتبه بالایی بدست آورده و به عنوان یک بانک معتبر نه تنها در داخل کشور خود بلکه در سطح بین المللی بدون اینکه ضمانتی از سوی بانک مرکزی دریافت کند، معرفی شود. بنابراین این گونه است که  برند معنا و اهمیت پیدا میکند. باید توجه کرد در کشورهای دنیا هر بانکی  رتبه اعتباری نداشته باشد بسیاری از مردم و مشتریان  منابع خود را در اختیار بانک قرار نمی دهند چرا که معتقدند منابع آنها از بین خواهد رفت.

نکته بسیار مهمی که در این بین میتوان به آن اشاره کرد این است که ساختار نظام پولی و مالی کشورمان با ساختاری که در کشورهای دیگر وجود دارد، بسیار متفاوت است و برند سازی به آن معنایی که در سایر کشورها می بینید در ایران معنا پیدا نمی کند، مگر اینکه ساختار نظام پولی و مالی کشور تغییر و بانک مرکزی اعلام کند که ضمانتی در قبال سپرده های مردم نخواهد کرد و اگر هم ضمانتی صورت میگیرد برای آن چارچوب مشخص کند.  در آن زمان بانک ها مجبور خواهند شد به گونه ای عمل کنند تا اطمینان و اعتماد جامعه را فراهم و تبدیل به برند شوند. این موضوع نه تنها باعث خواهد شد بانکها منابع مشتریان داخلی را جذب کنند بلکه به مرور زمان این بانک میتواند با عملکرد صحیح خود منابع پس انداز کنندگان سایر نقاط دنیا را به سمت بانک خود سرازیر کرده و تبدیل به یک بانک بین المللی که مردم به آن اعتماد و اطمینان دارند، شود.

از سوی دیگر  بانکها از ابتدا تحت الحمایه بانک مرکزی بوده اند. بانک مرکزی نیز مستقیما و به حکم قانون در رابطه با بانکهای دولتی و در ارتباط با بانک های خصوصی شده  به صورت غیر مستقیم، در واقع برای اینکه اقتصاد کشور دچار بحران نشود از بانکها حمایت کرده است که این موضوع  موجب شده مدیریت و ساختار بانکهای کشورضعیف باقی بماند. این بدان معناست زمانی که  بانک مرکزی حمایت میکند دیگر نیازی به اعتبار سنجی وجود ندارد. این تحت الحمایه بودن بانکها و موسسات مالی متاسفانه این تصور را به وجود آورده است که بانکها فقط در یک حوزه به عنوان مثال مشتری مداری بدان معنا که  رفتاری  مناسب تر با مشتری داشته باشند، رقابت می کنند. که این موضوع به طور یقین باعث نخواهد شد، یک بانک تبدیل به برند شود. لذا برند سازی در ایران به آن گونه که در تامین مالی مطرح است،  معنا پیدا نمی کند؛ مگر اینکه حمایت هایی که در حال حاضر حاکمیت از بانک ها میکند برداشته شده و یا یک نظم و چارچوب معینی را به خود گرفته  و خارج از آن چارچوب حمایتی از بانکها و موسسات مالی صورت نگیرد. در آن زمان بانکها  برای تامین مالی مجبور میشوند برای اینکه بتوانند منابع بیشتری را جذب کنند بهتر و کاراتر عمل کرده و در نهایت منجر به این میشود که نام آن بانک به یک برند تبدیل و بتواند اعتماد مردم را جلب کند.

همانگونه که میدانید بسیاری از بانکهای بین المللی هستند که سود چندانی هم به سپرده گذاران ارائه نمی دهند اما سپرده گذاران آن بانک را ترجیح می دهند چرا که  مطمئن هستند امنیت لازم برای سپرده هایی که درآن بانک گذاشته اند، وجود دارد.

از موضوعات دیگری که در دنیا برای برند شدن در کنار جذب منابع اهمیت پیدا میکند تخصیص منابع است  که در واقع در کشور ما خیلی مطرح نیست چرا که بانکها به مرور زمان با تعداد محدودی متقاضی تسهیلات ارتباط برقرار میکنند و به همه تسهیلات ارائه نمی کنند  و تا حدودی این عمل منطقی است در همه جای دنیا هم بدین منوال عمل میشود. در واقع بالاخره منابع مالی است و زمانی منابع از بانک خارج میشود کنترلی برآن از سوی بانک سخت خواهد بود. لذا بانکها سعی میکنند در بلند مدت با مشتریان خوش حساب که تسهیلات را دریافت  و به موقع پس داده اند، ارتباط برقرار کنند.

اما باید به این نکته توجه داشت برند شدن از حیث تجهیز منابع اهمیت زیادی ندارد بلکه جمع آوری منابع مهمترین و تاثیرگذارترین بخشی است که یک بانک میتواند با جذب منابع بیشتر با هزینه کمتر تبدیل به برند شده و در کنار آن از فرصت های سرمایه گذاری بهتر استفاده کند.

نویسنده: کامران ندری، مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکیب